Αίμα και σπέρμα

Μια εξήγηση των οικονομικών εξελίξεων των τελευταίων 3 ετών και μια πρόβλεψη για το άμεσο μέλλον.

Απο τον πάντα πολύ καλό στις εκλαϊκευμένες αναλύσεις του Techie Chan

(για να ξεπήξουμε λίγο από την πολύ κοινωνική θεωρία)

Ειλικρινά αντιστεκόμουν σε αυτή τη λαϊκιστική κατρακύλα, αλλά η εκτ δεν με αφήνει να αγιάσω διότι την προηγούμενη βδομάδα προέβη σε μια ακόμα εντυπωσιακή ιδεολογική κίνηση. Πρόσφερε “έκτακτη ρευστότητα” διάρκειας 3 ετών σε όποια τράπεζα το ζητούσε, την ίδια στιγμή που αρνείται να προσφέρει “έκτακτη ρευστότητα” στα κράτη. Ας το κάνουμε όμως ταληράκια προκειμένου να δούμε τι σημαίνει το γεγονός πως η εκτ πρόσφερε το 5% του αεπ της ευρωζώνης σε μια μόλις μέρα στις τράπεζες και τι σημαίνει αυτό για εμάς.

Οι τράπεζες διαθέτουν σε γενικές γραμμές 2 ειδών τρόπους να χρηματοδοτούν τις εργασίες τους. Τη λιανική αγορά χρήματος και τη χονδρική. Η λιανική είναι οι καταθέσεις των πελατών, η χονδρική είναι παίκτες με πολύ μεγαλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια, δηλαδή τα μεγάλα ψάρια. Την τελευταία 10ετία με το φαρ ουέστ που επικρατούσε στην τραπεζική αγορά, η πρόσβαση στη χονδρική έγινε εύκολη και φθηνή και επικράτησαν διάφορες αντιλήψεις (και στην ελλάδα) του τύπου: που να τρέχεις τώρα να μαζεύεις καταθέτες. Μάλιστα θυμάμαι διάφορους διευθυντές να λένε πόσο χαζοί ήταν αυτοί της εθνικής που κράταγαν το ψιλικοκό με τους παππούδες στην ουρά, τη στιγμή που με 3 απλές κινήσεις μπορούσες να μαζέψεις μερικά δις στην χονδρική.

Αυτή η μεταστροφή εξηγείται και από το γεγονός πως το χρήμα, όλο και περισσότερο κατευθύνονταν στα χέρια λίγων και το μερίδιο συσσωρευμένου (δηλαδή αποθηκευμένου) κεφαλαίου, ημών των μικρο-μεσω-αστών μειωνόταν συνεχώς.

Για να δανειστούν αυτά τα χρήματα στη χονδρική, οι τράπεζες εξέδιδαν ομόλογα, ακριβώς όπως κάνουν και τα κράτη. Αυτά τα ονομάζουμε τραπεζικά ομόλογα και έχουν συνήθως μεγαλύτερη απόδοση από τα κρατικά γιατί θεωρούνταν πως είχαν μεγαλύτερο ρίσκο. Στην ουσία οι τράπεζες προσέλκυαν το χρήμα από τα μεγάλα ψάρια, χωρίς ταυτόχρονα να δίνουν και μέρος του έλεγχου της τράπεζας (όπως θα έκαναν με μια αύξηση κεφαλαίου πχ που δίνει μετοχές και άρα ποσοστό του μαγαζιού στο νέο χρήμα). Φυσικά αυτά τα τραπεζικά ομόλογα διανθίστηκαν πολλές φορές με διάφορα κόλπα και υποτιθέμενες ασφάλειες, φτιάχνοντας τα αγαπημένα μας σύνθετα ή δομημένα “προϊόντα”

Όταν το 2008 μας έσκασε η lehman στα μούτρα, η χονδρική αγορά στην ουσία πάγωσε. Οι ομολογιούχοι χέστηκαν πάνω τους, καθώς βρέθηκαν στα χέρια με ομόλογα επιχειρήσεων που είχαν μόλις καταρρεύσει. Ήξεραν πως η χασούρα θα είναι μεγάλη διότι το κούρεμα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πολύ πιο βαθύ από το κούρεμα των κρατικών ομολόγων. Σε εκείνο το κομβικό σημείο λοιπόν, με μπροστάρη τις ΗΠΑ και τον yes we can ομπάμια συνέβη το εξής μαγικό:

Στον καπιταλιστικό κόσμο που μας περιέγραφαν οι καθηγητάδες του νεοφιλελευθερισμού, όταν μια τράπεζα καταρρεύσει, το κράτος αναλαμβάνει το μαγαζί εγγυόμενο τις καταθέσεις στο ύψος που έχει καθορίσει, βάζει μέσα τους λογιστάδες και αρχίζει να ξεμπλέκει το μπάχαλο που οι τραπεζίτες δημιούργησαν. Φυσικά σε αυτή την περίπτωση θα καταγραφούν μεγάλες απώλειες στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών από θαλασσοδάνεια και κακοδιαχειρήσεις που θα βγούν στη φόρα, αλλά εκεί το κράτος έχει ένα καλό μαξιλαράκι να απορροφήσει τις απώλειες, χωρίς να πληρώσει από την τσέπη του. Τα ομόλογα και οι μετοχές των τραπεζών. Και τα ομόλογα είναι πολύ πολύ περισσότερα από το μετοχικό κεφάλαιο, ακριβώς διότι οι τράπεζες δεν ήθελαν να μοιράζουν μετοχές από εδώ κι από εκεί, διότι αυτό μείωνε τα κέρδη των υπαρχόντων μετόχων (ενώ τα ομόλογα είχαν μια σταθερή απόδοση χαμηλότερη από το ποσοστό κέρδους της τράπεζας).

Οι ομολογιούχοι έβαλαν ένα στοίχημα και πήραν ένα ρίσκο σε μια επιχείρηση. Έπαιξαν και έχασαν. Όταν το μπάχαλο καθαριστεί θα πάρουν ό,τι τους αναλογεί κατά βάση ψίχουλα. Αντί να συμβεί αυτό λοιπόν, τα κράτη έβαλαν τις κεντρικές τράπεζες να προσφέρουν “έκτακτη ρευστότητα”. Τι σημαίνει αυτό? Κάθε φορά που έληγε ένα τραπεζικό ομόλογο και η τράπεζα δεν μπορούσε να το ξαναπουλήσει στα μεγάλα ψάρια, ερχόταν η κεντρική τράπεζα και της πρόσφερε το αντίστοιχο ποσό το οποίο τύπωνε στο πληκτρολόγιό της.

Στην αρχή, ειδικά η εκτ, την ίδια στιγμή που πρόσφερε αυτή τη “διευκόλυνση” στην τράπεζα, πήγαινε στο μεγάλο ψάρι που έπαιρνε τα χρήματα στο χέρι (που συνήθως κρυβόταν πίσω από μια άλλη τράπεζα) και του πρόσφερε τη δυνατότητα να τα καταθέσει με σιγουριά στην εκτ. Αυτή η κίνηση στην ουσία εξουδετέρωνε το τύπωμα που έκανε η εκτ τη στιγμή που παρείχε τη ρευστότητα, διότι όσα τύπωνε και τα έδινε στην τράπεζα Α, τα έπαιρνε ως κατάθεση από την τράπεζα Β.

Ο κύριος τρισές σαν καλός πλασιέ του συστήματος, έβγαινε και καθησύχαζε τους πάντες πως αυτό δεν είναι τύπωμα και ηρεμήστε γιατί δεν προσφέρουμε στο σύστημα παραπάνω χρήματα. Το μόνο που έκανε η εκτ, σύμφωνα με τον τρισέ ήταν να κάνει τον ενδιάμεσο μεταξύ των τραπεζών που φοβούνταν να δανείσουν η μία την άλλη (πίσω φυσικά από τις τράπεζες κρύβονταν τα μεγάλα ψάρια με το μεγάλο κεφάλαιο). Αυτό φυσικά είναι η μισή αλήθεια. Διότι πράγματι αυτή η τακτική αποστείρωσης (γουστάρετε κι άλλους ιατρικούς όρους έ?) έφερνε την ποσότητα του χρήματος στην οικονομία κοντά στο μία ή άλλη ως σύνολο. Αλλά δεν μας έλεγε το σημαντικότερο. Πως καθώς η οικονομία δεν είναι ουδέτερο σύνολο, αλλά ο μήτσος και ο κίτσος, η εκτ με αυτόν τον τρόπο ξελάσπωνε τον μήτσο που είχε κάνει την κακή επένδυση στο τραπεζικό ομόλογο, αναλαμβάνοντας το ρίσκο των χρεοκοπημένων τραπεζών η ίδια. Αλλά επειδή η εκτ είναι ο εκδότης του νομίσματος, στην ουσία το ρίσκο μεταφέρθηκε από το μεγάλο ψάρι μήτσο, σε όλους μας.

Μετά ήρθαν τα καλύτερα.

Σαν να μην έφτανε αυτό, τα κράτη αποφάσισαν να προσφέρουν ακόμα περισσότερα χρήματα στις τράπεζες για να τις βοηθήσουν. Στην ουσία μπήκαν μέτοχοι σε επιχειρήσεις που ήταν χρεοκοπημένες και μάλιστα χωρίς να αναλάβουν καν το μάνατζμεντ αυτών των επιχειρήσεων (το κόλπο με τις προνομιούχες μετοχές). Σαν να μην έφτανε αυτό, η εκτ στην ουσία ζήτησε από τα κράτη να εγγυηθούν τα ίδια το ρίσκο των χρεοκοπημένων τραπεζών. Εκεί πηγαίνουν οι γνωστές εγγυήσεις που στην ουσία υπόσχονται στην εκτ να ξελασπώσουν τις χρεοκοπημένες τράπεζες έτσι ώστε να μην αναλάβει η εκτ ολόκληρο το ρίσκο που πήρε ξελασπώνοντας τους ομολογιούχους.

Κι έτσι το γαϊτανάκι του ρίσκου μεταφέρθηκε από τους ιδιώτες στην εκτ και από την εκτ στα κράτη. Και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους δεν μιλάμε για κανένα ρίσκο, αλλά για σίγουρες απώλειες, αφού αυτή η μεταφορά έγινε αφού οι τράπεζες έδειξαν πέρα από πάση αμφιβολία πόσο χρεοκοπημένες ήταν.

Κάπου εκεί άρχισαν τα κράτη να έχουν προβλήματα, καθώς με την ανάληψη των τραπεζικών σαπακίων, το ρίσκο τους εκτοξεύθηκε απότομα, διότι οι τράπεζες είχαν ανοιχθεί πολλές φορές παραπάνω από το αεπ της χώρας στην οποία δραστηριοπιούνταν. Θα μείνουν στην ιστορία οι δηλώσεις του ιρλανδού πρωθυπουργού πως το ιρλανδικό δημόσιο εγγυάται τα ομόλογα των ιρλανδικών τραπεζών, λίγες μόλις βδομάδες πριν η ιρλανδία έρθει κι αυτή στην παρέα της ελλάδας. Άλλωστε και τυπικά η ελλάδα βγήκε εκτός αγορών, 3 μόλις μέρες αφότου δήλωσε πως ενεργοποιεί εγγυήσεις προς τις τράπεζες ύψους 17δις ευρώ, πριν προλάβετε να χωνέψετε το πασχαλινό αρνάκι του σωτήριου έτους 2010.

Η ελλάδα είχε ένα ήδη χρεωμένο κράτος σε ύψος 110% του αεπ της και είχε να αναλάβει πιθανές απώλειες 1,5 ακόμα αεπ από τις τράπεζές της (έχει εγγυηθεί άλλωστε τουλάχιστον το 1/3 του αεπ της στην εκτ). Η κύπρος, το βέλγιο και η ιρλανδία δεν είχαν ένα τόσο χρεωμένες ως κράτη, αλλά είχαν πολύ μεγαλύτερες τράπεζες και έτσι, όλοι καταλαβαίνουν πως είναι αδύνατο η κύπρος να ξελασπώσει τις τράπεζές της που έχουν δανείσει περίπου 4 φορές το αεπ της χώρας.

Εδώ αρχίζει η παράνοια. Κάθε φορά που μια τράπεζα αδυνατούσε να αποπληρώσει ένα ομόλογο, η εκτ το βάφτιζε αυτό, προσωρινό τεχνικό πρόβλημα και έδινε στην τράπεζα όσα χρειαζόταν για να το ξεπεράσει (εδώ και 3 χρόνια). Μόλις αυτό άρχισε να συμβαίνει στα κράτη, η εκτ σφύριζε αδιάφορα και κούναγε το δαχτυλάκι ζητώντας σφιχτότερους προϋπολογισμούς. Οι οποίοι είναι άσχετοι στο μεγαλύτερο μέρος φυσικά, διότι τα ομόλογα που λήγουν αφορούν παλιότερο δανεισμό και τα κράτη είναι αδύνατο να αποπληρώσουν όλα τα ομόλογα που λήγουν σε μια χρονιά, όσο κι αν σφίξουν τον προϋπολογισμό τους. Πχ στην ελλάδα το 2010 έληγαν ομόλογα ύψους καμιά 45δις ευρώ. Η καταστροφική μνημονιακή κυβέρνηση του πασόκ σε αυτό το ποσό πρόσθεσε άλλα 44δις που ήταν το έλλειμμα του 2010. Όμως ακόμα κι αν η κυβέρνηση έσφιγγε το ζωνάρι και κατάφερνε να μηδενίσει το έλλειμμα, ήταν αδύνατο να βρει τα επιπλέον 45 δις για να αποπληρώσει μόνο τα ομόλογα που έληγαν. Το ίδιο συμβαίνει και με την ιταλία από το καλοκαίρι. Το 2012 η ιταλία όσο κι αν σφίξει το ζωνάρι δεν πρόκειται να βρει το ¼ του αεπ της για να αποπληρώσει τα ομόλογα που λήγουν.

Στην ουσία λοιπόν η εκτ έχει αποφασίσει πως οι τράπεζες είναι αρκετά σημαντικές για να τους προσφέρουμε όσα χρήματα χρειάζονται, αλλά τα κράτη θα πρέπει να ζοριστούν και να πάνε στο δντ για να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες τους. Και αυτό έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρο και ειρωνικό την προηγούμενη βδομάδα. Η εκτ πρόσφερε σε μία μέρα “έκτακτη ρευστότητα” διάρκειας “μόλις” 3ετών στις τράπεζες ύψους σχεδόν 500δις (όσο δηλαδή ολόκληρος ο EFSF, ή ό,τι έχει μείνει από αυτόν). Από αυτά “μόλις” τα 200δις αποτελούν “νέα ρευστότητα”, ενώ τα 300 περίπου αποτελούν ανακύκλωση παλαιάς “έκτακτης ρευστότητας”. Με λίγα λόγια η εκτ είπε στις τράπεζες να μην κουράζονται και αγχώνονται να δανείζονται ανά τρίμηνο ή ανά έτος κι έτσι να τα μετακυλήσουν όλα αυτά σε μια όμορφη 3ετή “έκτακτη ρευστότητα”, λίγο πολύ όπως κάνετε κι εσείς με τις πιστωτικές σας κάρτες, μόνο με πολύ πολύ παραπάνω χρήμα και σε πολύ πολύ πιο συμφέρουσες τιμές.

Γενικά τα “” εισαγωγικά τα σιχαίνομαι και προσπαθώ να τα αποφεύγω. Είναι όμως τόσο μεγάλος ο παραλογισμός των νοημάτων και των λέξεων που χρησιμοποιεί η εκτ, που η παραπάνω παράγραφος είναι γεμάτη από δαύτα. Αν υπάρχει κάτι καινούργιο στο παραμύθι που ζούμε είναι τα μόλις 200δις ευρώ νέας έκακτης ρευστότητας. Αυτά τα 200δις σύμφωνα με το σπιν των διαφόρων τραπεζικών παπαγαλακιών θα βοηθήσουν τα κράτη να αναχρηματοδοτήσουν τα ομόλογα που λήγουν μέσα στο 2012, καθώς οι τράπεζες θα έχουν αυτή την πολυπόθητη ρευστότητα να το κάνουν. Φυσικά με το αζημίωτο καθώς οι τράπεζες δανείζονται από την εκτ με 1% και θα αγοράσουν ιταλικά και ισπανικά ομόλογα με 6-7-8%. Πρόκειται δηλαδή για το παλιό γνωστό carry trade χωρίς μάλιστα συναλλαγματικό ρίσκο (αφού όλα γίνονται σε ευρώ). Καλή μπάζα και ταυτόχρονα θα σωθούν και τα κράτη εεε?

Χαχα, νομίσατε

Οι τράπεζες στην ευρωζώνη, μόνο μέσα στο 1ο τρίμηνο του έτους θα πρέπει να βρουν γύρω στα 230δις ευρώ από τραπεζικά ομόλογα που λήγουν μέσα σε αυτό το διάστημα. Όπως είπαμε πριν η επιπλέον ρευστότητα στο σύστημα ήταν περίπου 200δις, οπότε νομίζω μπορείτε να φανταστείτε που θα πάνε αυτά τα χρήματα. Φυσικά κάποιες γερμανικές τράπεζες ίσως βρουν στην αγορά τα χρήματα των ομόλόγων που λήγουν, αλλά σίγουρα οι γαλλικές, οι ιταλικές και οι ισπανικές τράπεζες (να μη μιλήσουμε για τις ελληνικές που είναι δεδομένο), θα προτιμήσουν να χρησιμοποιήσουν το φρέσκο χρήμα της εκτ για να αποπληρώσουν αυτές τις “τεχνικές” δυσκολίες. Με λίγα λόγια μέσα στο επόμενο τρίμηνο, άλλα 230δις ευρώ τραπεζικών ομολόγων θα μεταφερθούν ως ρίσκο στο σύστημα και τα κράτη και οι ομολογιούχοι θα πάρουν ζεστό ρευστό στις τσέπες τους.

Και τι θα το κάνουν αυτό το ζεστό χρήμα οι ομολογιούχοι? Λίγο πολύ ό,τι το έκαναν και τα προηγούμενα 3 χρόνια. Θα προσπαθήσουν να το αποθηκεύσουν στο επόμενο απάγκιο λιμανάκι αυτού του καζίνο, αφήνοντας το λογαριασμό σε εμάς τους υπόλοιπους. Διότι πως νομίζετε ότι οι τιμές των δημητριακών και των υπολοίπων εμπορευμάτων βρίσκονται στα ύψη ενώ έχουμε ύφεση 3 χρόνια τώρα? Πως νομίζετε ότι ο πληθωρισμός της ευρωζώνης βρίσκεται στο 3% τη στιγμή που πέφτει η κατανάλωση και η ύφεση βαθαίνει?

Οι επόμενες στάσεις στο τρενάκι του τρόμου

Ειλικρινά βαριέμαι να γράφω τα ίδια και είμαι σίγουρος πως βαριέστε κι εσείς. Γιαυτό δεν θα πω τίποτα καινούργιο και απλά θα βάλω μερικά ορόσημα σε αυτό το πρώτο τρίμηνο του 2012. Όπως βλέπετε στο γράφημα η ιταλία πρέπει να μαζέψει μόλις 150δις μέχρι τον απρίλη. Οι ιταλικές τράπεζες μάζεψαν από την εκτ γύρω στα 100δις χοντρικά αλλά δεν ξέρουμε πόσα από αυτά είναι φρέσκα και πόσα αποτελούν παλιά “έκτακτη ρευστότητα”. Με όσα καινούργια έχουν λοιπόν θα πρέπει να πληρώσουν αρχικά τα δικά τους ομόλογα που λήγουν πριν αρχίσουν να αγοράζουν κρατικά ομόλογα.

Οι ιταλοί καταθέτες έχουν αρχίσει να τρέχουν προς την έξοδο, ακριβώς όπως κάνουν και οι έλληνες τα τελευταία 2 χρόνια και με λίγα λόγια είναι πολύ αμφίβολο αν η ιταλία θα καταφέρει να καλύψει το δανειακό της πρόγραμμα παρά τα δωράκι της εκτ προς τις τράπεζες. Εκεί λοιπόν βάζουμε ένα κρατούμενο. Πιθανό η κυβέρνηση πρόντι να παίξει ένα σενάριο αντίστοιχο με το ελληνικό, αλλά ούτε ο χρόνος τους βγαίνει, ούτε τα κουκιά. Η ιταλία μέσα στο χρόνο θα πρέπει να βρει 400-500δις ευρώ και αυτά είναι χρήματα που ούτε το δντ διαθέτει, ούτε κανείς άλλος φαίνεται διατεθειμένος να δώσει. Ειδικά καθώς η κυβέρνηση πρόντι δεν πρέπει να έχει τόσο καλές σχέσεις με τις παραδοσιακές κοινωνικές δυνάμεις που συμμαχούσε ο μπερλουσκόνι. Άρα εκεί ή η εκτ θα τυπώσει μερικά ακόμα 500αράκια έκτακτης ρευστότητας προκειμένου να πληρώσει τα μεγάλα ψάρια που έχουν αγοράσει ιταλικά ομόλογα, ή η ιταλία θα κηρύξει στάση πληρωμών.

Το ίδιο ισχύει και για τη γαλλία αλλά στο τραπεζικό επίπεδο. Οι γαλλικές τράπεζες είναι εκτός αγορών από τον αύγουστο κι αυτές, με αποτέλεσμα να πουλάνε ό,τι κινείται στο εξωτερικό (ειδικά στις ηπα) και να προσπαθούν να μαζέψουν το ρευστό που χρειάζονται. Φυσικά το ρευστό που μαζεύουν δεν φτάνει και φυσικά το δωράκι της εκτ την προηγούμενη βδομάδα δεν θα είναι αρκετό αν δεν επαναληφθεί 2-3 φορές ακόμα μέσα στο χρόνο. Έτσι το δράμα της ευρωζώνης που έχει κατασκευάσει η εκτ, συγκινεί τα πλήθη, κάνοντας τα να ξεχάσουν το πόσο χωμένη στα δανεικά σκατά είναι πχ η βρετανία ή οι ηπα (οι πρώτοι 9φορές το αεπ τους βαθιά χωμένοι στα σκατά, οι δεύτεροι λιγότερο).

Παρόλαυτα με ή χωρίς δράμα, με ή χωρίς νέες ενέσεις “έκτακτης ρευστότητας”, αυτός ο καραγκιόζ μπερντές δεν πρόκειται να σταματήσει την κάθοδο και την οικονομική κατρακύλα του παγκόσμιου συστήματος. Κι αυτή είναι όλη η ειρωνεία. Υποτίθεται ιδρώνουμε και καρδιοχτυπούμε για τις νέες κινήσεις της εκτ και της fed, όταν στην ουσία αυτές οι κινήσεις δεν κάνουν τίποτα για την οικονομία και απλά μεταφέρουν περισσότερο πλούτο στα χέρια των λίγων.

my nigga bitch

Κι εμείς στην ελλάδα? Νομίζω το βλέμμα της ιερής αγελάδας που έχουμε για πρωθυπουργό έχει σκάσει ήδη όπως οι φούσκες που έφτιαχνε μικρός ως κεντρικός τραπεζίτης. Το έργο της κυβέρνησης δεν είναι παρά μερικά συντεχνιακά τερτίπια για να βολέψουμε διάφορα φιλαράκια του παλιού συστήματος και το περιβόητο PSI plus δεν πρόκειται να προσφέρει καμία λύση (αν τελικά δεν ξεχαστεί κι αυτό και πάμε στο PSI++). Άλλωστε οι ομολογιούχοι δεν βιάζονται καθώς όσο καθυστερεί η συμφωνία, τα ομόλογα και οι τόκοι πληρώνονται στο ακέραιο. Μόνο από την καθυστέρηση του δεκέμβρη, το ελληνικό κράτος πλήρωσε περί τα 11δις ευρώ, δηλαδή 5,5δις περισσότερα απ’ όσα θα πλήρωνε αν το κούρεμα προχωρούσε για να έχετε μια τάξη μεγέθους. Με λίγα λόγια σε ένα μήνα ο βενιζέλος και ο παπαδήμος βάρυναν τον προϋπολογισμό περισσότερο από τις προσδοκούμενες εισπράξεις του τέλους ακινήτων για το 2011 και το 2012 μαζί.

Ο σαμαράς και ο καρατζαφέρης προσπαθούν να περισώσουν όσα περισσότερα μπορούν από την εκλογική τους πελατεία και η χώρα συνεχίζει να συμπεριφέρεται πιο άναρχα και χαοτικά. Ο σαμαράς μάλιστα τείνει να πάρει το βραβείο παραταξιακής ηλιθιότητας του 2012. Με το να κάνει το δεκανίκι της βουλευτικής μειοψηφίας του πασόκ, μοιράζεται όλη τη δημοσκοπική φθορά της κυβέρνησης (αφού συμμετέχει), χωρίς να διαθέτει ούτε την κοινοβουλευτική ούτε την εκτελεστική εξουσία. Έτσι όσο ο σαμαράς συνεχίζει το παραμύθι, εμφανίζεται ως η γκάνγκστα πόρνη των καψήδων και η νδ τείνει να γίνει το μεγάλο κορόιδο των βουλευτών του πασόκ που γνωρίζουν ότι οι εκλογές θα σημάνουν το πολιτικό τους τέλος και βλέπουν στις ψήφους των βουλευτών της νδ, τον τελευταίο πιθανό τους σύμμαχο.

Το έλλειμμα του προυπολογισμού θα ξανακλείσει πάνω από το 10% του αεπ τυπικά (διότι πραγματικά όπως και το 2010 θα ξεπεράσει πολύ αυτό το νούμερο και θα κινηθεί στα συνήθει 13-16%). Πράγμα που σημαίνει ότι σύντομα το μαγαζάκι θα σκάσει. Και για να είμαστε ειλικρινείς, όσο πιο γρήγορα σκάσει τόσο καλύτερα. Σε αυτό ο τέκι προσθέτει το λιθαράκι του στον σοσιαλισμό αρνούμενος να πληρώσει το τέλος επιτηδεύματος μέχρι η κυβέρνηση να αποφασίσει να δώσει τα χρήματα σε αυτούς που τα έχουν ανάγκη και όχι στους ομολογιούχους. Θα είναι η πρώτη φορά που θα πληρώσω τόκους για κάτι στη ζωή μου, αλλά χαλάλι

Είμαστε καταδικασμένοι.

Όχι δεν είμαστε. Είμαστε απλά κορόιδα.

Μέχρι σήμερα το μάρκετινγκ του τρισέ και των παπαγαλακίων ντόπιων και ξένων, είχε μια ικανή απήχηση. Από τη μία διότι όλες αυτές οι διεργασίες δεν εξηγούνται ποτέ και προς τα έξω μεταφέρονται απλά ως “μέτρα για την υγεία της οικονομίας”. Από την άλλη διότι από την αρχή της κρίσης, αυτά τα “αναγκαία μέτρα” παρουσιάζονται με την άμεση ή έμμεση απειλή της εξαφάνισης των καταθέσεων. Είναι εμφανές πως όσο αυτά τα αναγκαία μέτρα δεν προσφέρουν καμία λύση στις οικονομίες που βυθίζονται, όσο αυτά τα τρύκ θα ξεχειλίζουν ως στασιμοπληθωρισμός (δηλαδή ύφεση, υψηλή ανεργία και πληθωρισμός) τόσο οι επίσημες λύσεις θα γεμίζουν οργή όλο και μεγαλύτερα στρώματα της κοινωνίας. Δεν είμαι μάντης για να προβλέψω πότε θα σκάσει αυτή η μούτζα, αλλά οι γαλλικές και οι ελληνικές εκλογές νομίζω θα μας δώσουν μια γεύση των κοινωνικών διαθέσεων σε δύο χώρες που βρίσκονται σε διαφορετικό σημείο της καμπύλης της κρίσης.